ilong tuwapos sa museo

Usahay taas ang atong paglantaw sa mga nasod nga industriyalisado ilabi na sa mga nahimutang sa kasagpan. Apan bisan sa ilahang kahimtang, aduna gihapoy mga istorya sa pagpahimulos. Bisan usa ka edukado ang usa ka sosyodad, naay mga kakulangan gihapon kay tao man usab sila parehas nato. Apan dako ang ilang natun-an sa ilang ngitngit nga kagahapon.

Ang kan-anan sa sulod sa usa ka orphanage

Ang courtyard sa usa orphanage

Nagasuroy-suroy ko niaging semana ug natingala ko sa mga balay nga adunay "hof" sa tumoy. Akong nabal-an sa historya sa Leiden nga ang mga "hof" mao ang mga balay dangpanan sa mga ilo niadtong mga 1600s. Ug dili lang usa ka panimalay ang naay mga ilo niadtong panahon, apan dili maihap sa akong mga tudlo ang mga establisimiento nga kani. Ug sa usa ka balay, halos mogatos pud ang mga bata. Pagkadaghan ba gud ani sa gamayng lungsod! Tungod ba kay nangamatay sa giyera ang mga ginikanan nila?  Sa akong pagkaususiro, nangutana ko ngano nga daghan man ang mga balay-dangpanan diri niadto. Maayo na lang kay adunay museo para sa mga ilo. Nalingaw ko sa akong nabal-an.

Ang pag-ampo sa mga bata pabor sa mga dato

Mas daghang bata, mahilangit ang amo

Ang pagtoo sa mga dato sa una nga mahilangit sila kung magabuhat sila ug balay nga naga-atiman sa mga bata nga wala nay mga ginikanan. Dili tungod kay maayo kani nga buluhaton kung dili ang tumong mao ang pagsugo sa mga bata nga mag-ampo para sa ilang mga amo. Mas daghang bata, mas daghang naga-ampo para sa iyaha. Kung daghang naga-ampo, dako pud ang iyahang tsantsa mahilangit

Ang pag-ayos sa mga balahibo sa k

Ang simbolo sa wool industry

 Apan ang ubang mga dato gusto pa gayud modato ug samot. Ang ubang balay-dangpanan mohangop ug mga bata para mao ang motrabaho sa ilahang mga paktorya sa wool o balahibo sa karnero nga mao nga tela niadto. Ang Leiden sikat niadto sa industriya nga kani. Dako nga negosyo kini kay ang ubang mga panimalay mo-import pa ug mga ilong tuwapos sa ubang nasod!  

Kung kulang pa ang mga bata, mag-import pa sila

Kining dulom nga kagahapon anaa na sa mga museo,  mga pait nga aspeto pero dili sila nalulaw nga ipakita kay nagasilbing giya sa pagtratar sa ilang mga kabatan-onan. Ang hustisya nakab-ot pinaagi sa pagtuon sa mga inhustisya sa katilingban. "Those who refuse to learn history are doomed to relive it - ambot kinsa ang nagsulti niini. 



(Trip mo? I-share mo!)